Son dönemlerde şişman çocuk sayısı hızlı bir yükselişe geçmiştir. Bu sebeple genelde erişkinlerde görülen tip2 şeker hastalığı artık ergenlerde ve çocukluk çağında olanlarda da görülmeye başlamıştır. Fransa’da son 10 yıl içinde çocuklarda şişmanlık 4 kat Amerika’da ise 1976’dan bu yana 2 kat artmıştır. Türkiye’de de çocuklarda kilo problemi her geçen gün artmaktadır.
Çocuklarda Şişmanlık Nedenleri
Genetik faktörlerin dışında çevresel faktörlerde şişmanlığı arttıran etkenler arasındadır. Hareketsiz spordan uzak yaşam biçimi, sürekli televizyon veya bilgisayar başında zaman geçirme, fast food, şekerli atıştırmalıklar çocuklarda şişmanlığa sebep olan etkenler arasında bulunmaktadır.
Çocuklarda Şişmanlığı Önlemek İçin Yapılması Gerekenler
Bebekler ilk 6 ay mutlaka anne sütüyle beslenmelidir. 6 aydan sonra 1 yıla kadar anne sütü verilmeye devam edilebilir. Anne sütünü düzenli alan çocuklarda obezite görülme riski -25 daha düşüktür.
Sağlıklı beslenme alışkanlığı ilk olarak ailede başladığı için anne babanın sağlıklı beslenme kültürüne sahip olması gerekmektedir. Evde aşırı yağlı ve karbonhidratlı yemekler hazırlanmamalıdır. Şekerli tatlıların tüketimi azaltılmalıdır. Yemeğin yavaş yavaş yenmesi sağlanmalı ve abur cubur tüketimi azaltılmalıdır. Yemeklerden önce su tüketilmesi (midede doluluk oluşturuyor) sağlanmalı kahvaltılar beraber yapılmalıdır.
Okullarda da obeziteye karşı çalışmalar yapılmalıdır. Okullarda spor, jimnastik yapabilmek için uygun alanlar öğrencilere sürekli açık olmalıdır. Kantinlerden fast food, kek, şekerli gıdalar ve kola gibi içecekler kaldırılmalıdır.
Çocukluk Döneminde Kilolu Olanlar İleri ki Dönemlerdede Kilo Problemi Yaşar mı?
Yapılan araştırmalar sonucunda 3-10 yaş arasında şişman olan çocukların sadece %50’sinde ileride kilo problemi görülmüştür. Ergenlik çağında kilolu olan kişilerin ise %70’inde kilo problemi görülmüştü. Bu durum kilo probleminin erkenden çözülmesi gerektiğini gözler önüne sermektedir.
Çocuklarda Şişmanlık Tedavisi
Çocuklarda şişmanlık tedavisi için ilk olarak genetik veya hormonal bir bozukluğun olup olmadığı araştırılmaktadır. Çocukta insülin direnci veya tiroit yetmezliği araştırmaktadır. İnsülin direnci olan çocuklar hem daha rahat kilo almakta hem de ileride şeker hastalığına yakalanma olasılıkları artmaktadır.
Tedavi için diyet uygulanmaktadır. Çocuğun günlük kalori ihtiyacı hesaplanarak kalori kısıtlamasına gidilir. Tüm yüksek kalorili ve sağlıksız gıdalar çocuğun yaşamından çıkarılır. Çocuğun düzenli spor yapması sağlanır. Yüzme sporu en yüksek düzeyde kalori yakan spor dalı olduğu için sıklıkla tercih edilmektedir.
Şişman çocuklarda bazı sağlık sorunları meydana geldiği için sağlık sorunlarına yönelikte tedavi uygulanmaktadır. Şişman çocuklarda en sık karşılaşılan problem ergenliğe erken girmekdir. Yürümeye geç başlama, kemik yaşının normal yaşından ileride olması, vücutta pişikler meydana gelmesi ve yağ dokusu fazlalığı sebebiyle karında çatlak oluşması sık görülen problemler arasında bulunmaktadır.
Şişmanlıktan Korunmak İçin Diyet İlkeleri
Çocuklar için temel diyet ilkelerini yaş aralıklarına uygun şekilde açıklamak istiyoruz;
0-1 Yaş Diyet İlkeleri
İlk 6 ay zorunlu sonrasında 1 yaşa kadar emzirme devam etmelidir. Ek besinlere erken başlamak, süte bal koymak gibi yüksek kalorili beslenmeden kaçınılmalıdır. Bebek mamalarına su katıldıktan sonra ekstradan bisküvi eklenmemelidir.
1-6 Yaş Diyet İlkeleri
Çocuğa ödül olarak şeker veya çikolata verilmemelidir. Sabah kahvaltısı düzenli yapılmalıdır. Çocuğun hareket alanı kısıtlanmamalıdır.
6-18 Yaş Diyet İlkeleri
Sebze ve meyveden zengin bir diyet uygulanmalıdır. Öğün atlanmamalı, yüksek karbonhidratlı besinlerden uzak durulmalıdır. Beyaz ekmek yerine kepekli ekmek tüketilmelidir. Spor yapmaya teşvik edilmelidir.