28 Mart 2024 Perşembe
Ana SayfaSağlıkAnne / ÇocukÇocuk Felci Aşısı Kimlere Yapılmamalı? Türleri Neler? Yan Etkileri Var Mı?

Çocuk Felci Aşısı Kimlere Yapılmamalı? Türleri Neler? Yan Etkileri Var Mı?

İçerikleri

Tıp dilinde poliomiyelit-polio olarak adlandırılan çocuk felci bebeklerde ya da çocuklarda görülen ve onların merkezi sinir sistemini etkileyerek felç kalmasına neden olan bulaşıcı bir virüs hastalığıdır. Hastalıkla mücadelede en etkili yol aşı yapılarak bağışıklık kazanmaktadır. Hastalık etkeni virüsleri taşıyan kişilerin çoğunda belirtiler fark edilir derecede olmadığı için hastalık diğer sağlıklı bireylere de bulaşabilmektedir.

Çocuk felci hastalığında virüsler kan dolaşımına geçerek bütün vücuda yayılmaya başlar. Bunun sonucunda da genellikle kusma, halsizlik, baş dönmesi, yüksek ateş ve baş ağrısı gibi belirtiler görülebilir. Virüslerin beyne yerleştiği bazı vakalarda ise kişide kalıcı beyin hasarları ve felç gibi bazı rahatsızlıklar olabileceği gibi bu durum ölümlere bile yol açabilmektedir. Çocuk felci hastalığını aşı dışında önleyebilecek herhangi bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Bu yüzden hastalık etkeni virüslerden korunmak için kesinlikle gereken aşılar vaktinde yaptırılmalıdır.

Çocuk Felci Aşısının Türleri Nelerdir?

Çocuk felci aşıları genel olarak canlı (OPV) ve ölü (inaktif) olmak üzere 2 ayrı grupta incelenmektedir.

Oral Poliomyelit Aşısı (OPV)

Canlı aşı çeşidi olan OPV hastalık etkenlerine karşı yüzde 95 gibi yüksek bir oranda koruyucu etki sağlamaktadır. OPV hastaya ağızdan damla şeklinde verilmektedir. Diğer aşı türlerine göre yapılması daha kolay olan bu aşılar kişiye hayatı boyunca bağışıklık kazandırmaktadır. OPV türü aşılar kendi içinde 2 farklı gruba ayrılmaktadır.

Üç Virüslü OPV (tOPV): Zayıflatılmış canlı virüs içeren tOPV türü aşılar ağızdan uygulanarak tip 1,2 ve 3 polio virüsüne karşı etkili bir koruma sağlamaktadır. Ancak bu tür aşılar zayıflatılmış bile olsa canlı virüsleri barındırdığı için içeriğindeki tip 2 virüs türü nadiren çocuk felci hastalığı yapabilmektedir.

 İki Virüslü OPV (bOPV): Ağızdan uygulanan bir diğer aşı türü olan bOPV, tOPV’de olduğu gibi içeriğinde zayıflatılmış canlı virüsleri taşımaktadır. Bu aşı çeşidi tip 1 ve tip 3 polio virüsüne karşı bağışıklık kazanılmasını sağlamaktadır. tOPV’de bulunan tip 2 virüsünün nadiren çocuk felcine neden olduğu tespit edildiği için bOPV aşısına tip 2 virüsü dahil edilmemiştir. Bu aşının dünya genelinde tip 2 polio virüsü nedeniyle oluşan çocuk felci salgınlarının tamamen bitmesiyle birlikte daha yaygın bir şekilde kullanılacağı tahmin edilmektedir.

İnaktif Poliomyelit Aşısı (IPV)

Hastalık etkeni virüslerden yüzde 95 oranında koruma sağlayan İnaktif poliomyelit aşısı çocuklarda bacak, yetişkinlerde ise kollardaki adele içerisine enjekte edilmektedir. Çocuk felci aşısı bebeklerin 2, 4, 6 ve 18. ayların birer doz şeklinde vurulmaktadır. İlerleyen yaşlarda ise 4-6 yaş arasında bir kez güçlendirici çocuk felci aşısı yapılarak bağışıklık kazanılması sağlanmaktadır. IPV türü aşıların çocukluk döneminde uygulanan diğer aşılarla birlikte yapılmasının herhangi bir sakıncası bulunmamaktadır. İmmün yetmezliği olanlara da uygulanabilen bu aşılarda çocuk felci hastalığının oluşma ihtimali de yoktur.

Çocuk Felci Aşısı Kimlere Yapılmamalıdır?

Çocuk felci aşısı hastalığa karşı bağışıklık kazanılmasında önemli bir etkiye sahip olsa da bazı durumlarda uygulanması olumsuz sonuçlar meydana getirebilmektedir. Aşının uygulanmaması gereken kişiler aşağıdaki şekilde sıralanabilir.

  • Aşıda bulunan polimiksin B, neomisin ya da streptomisin gibi antibiyotiklere karşı alerjisi olan kişiler
  • Çocuk felci aşının yapıldığı ilk anda ya da ileriki dozlarda alerjik reaksiyon gösteren çocuklar
  • Yakın akrabalarında immün yetmezliği bulunanlar

Çocuk Felci Aşısının Yan Etkileri Var Mıdır?

Çocuk felci aşısının çoğunlukla herhangi bir yan etkisi bulunmamakla birlikte bazı bünyelerde nadiren alerjik reaksiyonlar oluşabilmektedir. Ayrıca aşı enjekte edildiğinde küçük yaştaki çocuklarda aşının yapıldığı bölgede hafif ağrı hissedilebilmektedir.